Een samenlevingscontract is een schriftelijke overeenkomst die tot op zekere hoogte vergelijkbaar is met het huwelijk. Het regelt de zogenaamde vermogensrechtelijke verhoudingen tussen twee of meer mensen die samenwonen. Dit hoeft niet per se een liefdesrelatie te zijn. Overigens kunnen ook andere zaken in een dergelijk contract geregeld worden, zoals bijvoorbeeld afspraken over eventuele kinderen binnen de relatie.
Vanaf de tachtiger jaren werd het contract populair onder twee verschillende groepen. Mensen die wel een relatie wilden, maar niet wilden trouwen, én mensen die samenwoonden en wel wilden, maar toen nog niet mochten trouwen. Door de invoering van eerst het geregistreerd partnerschap en later de openstelling van het huwelijk voor homo’s en lesbiennes is in Nederland de noodzaak van een samenlevingscontract voor die tweede groep nu minder groot.
Anders dan het huwelijk en het geregistreerd partnerschap heeft het samenlevingscontract in Nederland geen aparte wettelijke regeling. Dat betekent bijvoorbeeld dat als de partners in hun contract daarover niets hebben geregeld er na de beëindiging van het contract geen onderhoudsplicht ontstaat jegens elkaar. Voor eventuele kinderen bestaat die wel, maar dat is een gevolg van de wettelijke onderhoudsplicht.
Omdat het samenlevingscontract primair een overeenkomst is tussen de twee partners zijn zij volledig vrij in de wijze van opstellen. Ook een aantal mondelinge afspraken kunnen als samenlevingscontract benoemd worden. Omdat een van de belangrijkste functies van het contract echter is om een regeling te treffen voor het niet gewenste, maar wel voorzienbare risico van uiteengaan, zijn mondelinge afspraken niet aan te raden.
Vaak wordt gekozen voor het inschakelen van een notaris. Dat is echter niet verplicht. Het vastleggen van het contract in een notariële akte heeft wel bewijsrechtelijke voordelen. Daarnaast eisen instanties soms een notariële akte voordat zij bereid zijn aan de samenlevende partners dezelfde rechten toe te kennen die voor gehuwden gelden.
Bij het invoeren van het samenlevingscontract heeft de wetgever de mogelijkheid gegeven dergelijk contract met meer dan 1 persoon tegelijkertijd aan te gaan. Dit werd op 23 september 2005 in Roosendaal voor het eerst toegepast. Het samenlevingscontract werd er in het bijzijn van advocaat mr. J.W.A. van Dommelen uit Veenendaal ondertekend door Victor de Bruijn en twee vrouwen en daarna gevierd alsof het een huwelijk betrof.(Wikipedia)
